Gwaith, gwaith, gwaith

Yn ddiweddar, roeddem yn cyfarfod gyda’n gilydd gyda ffrind a chyd-weithiwr proffesiynol o wasanaeth cyhoeddus arall. Dywedodd ein ffrind wrthym ei bod yn teimlo’n ddryslyd. Roedd hi wedi bod yn gweithio’n galed, yn ymdrin â swyddi gwag staff, yn delio ag argyfyngau y tu allan i oriau, yn ceisio cynnal y safonau uchel yng ngwasanaeth pobl ifanc a’u teuluoedd y mae hi mor angerddol yn eu cylch. Dywedodd wrthym ei bod hi’n teimlo’n agos at derfyn yr hyn y gallai gwaith caled ei gyflawni, ac yn poeni am yr hyn ddigwyddai nesaf.

Gallwn uniaethu â’i stori. Rwyf i hefyd yn weithiwr caled. Mae’n rhywbeth rydw i wedi teimlo’n falch ohono ar brydiau. Rwyf wedi mwynhau artaith yr ymdrech, a’r cryfder rydw i wedi’i gael ynof fy hun. Mae hefyd yn rhywbeth sydd wedi mynd â mi i rai lleoedd arbennig yn fy swydd. Mae wedi fy helpu i wneud rhywfaint o waith da iawn. Ond wrth gyrraedd canol oed, gyda swydd bwysig, plant ifanc a llawer o gyfrifoldebau, rwy’n darganfod weithiau bod yr hen gryfder a’r egni toreithiog y gallwn ddibynnu cymaint arnynt yn fy siomi. Weithiau byddaf yn ceisio tynnu allan o’m banc ynni i ariannu fy arfer gwaith caled a chanfod bod fy mantolen yn is nag yr oeddwn wedi’i ddisgwyl. Er y gallai cyrraedd y terfynau hyn deimlo ychydig yn drychinebus, diolch byth, mae’n troi’n gyfle i ddarganfod bod mwy i waith da na gwaith caled yn unig. Hynny yw, gellir ategu gwaith caled gan waith doeth, ac yn y ffordd honno, gellir cyflawni gwaith da.

Pryd bynnag y gallwn lwyddo, gall rhai ohonom dueddu i ddefnyddio gwaith caled fel ymateb go-iawn i bopeth. Er y gall y gallu i weithio’n galed yn ddiamau fod yn adnodd, gallai hefyd fod yn ddefnyddiol cydnabod ei gyfyngiadau posibl. Er enghraifft, gall y rhai sydd bob amser yn tueddu tuag at waith caled ei chael hi’n anodd gadael i bethau orwedd oherwydd weithiau mae gadael i’r llwch setlo a symud ymlaen i dir gwell yn ddefnyddiol iawn. Gallai’r rhai sy’n briod â gwaith caled ganfod nad ydyn nhw’n dda iawn am orffwys a chaniatáu’r amser mae’n ei gymryd i adael i’w syniad cyntaf esblygu i’w hail, y trydydd a’r pedwerydd syniad. Mae cymryd amser i aros yn llonydd hefyd yn gweithio pan fyddwn mewn sefyllfa berthynol neu gyflwr emosiynol rhy wael i fod yn effeithiol; efallai y byddai’n well rhoi’r gorau iddi a bod yn dawel am eiliad nes ein bod yn ôl mewn lle gwell, ac yna gallai’n gwaith ddod yn llawer mwy effeithiol. Gall yr opsiwn i aros ein cyfle fod yn bosibilrwydd rhyfeddol i broffeswyr gwaith caled ond gall fod yn weithred ataliol yn erbyn dioddefaint a cholled llosgi allan y corff.

I ni, mae gwasanaethau’r sector cyhoeddus bob amser wedi bod yn dir ffrwythlon dros ben i waith eithaf rhyfeddol ddigwydd. Mae llawer i’w garu am ein cyd-destunau yn y sector cyhoeddus, ac rydym yn argyhoeddedig na fyddai ein gwasanaeth Fy Nhîm Cymorth wedi dod yr hyn ydyw yn unman arall. Ond yn union fel mae gan unrhyw gyd-destun ei fanteision a’i anfanteision, yn yr un modd gallai’n cyd-destun sector cyhoeddus elwa a dioddef o ddibyniaeth rhy gryf ar ddull gwaith caled a thueddiadau gweithgar y rhai y mae’n eu denu. Mae’r angen diddiwedd am wasanaethau, ynghyd â’r hyn sydd yn y fantol i ddefnyddwyr gwasanaeth, yn golygu y gall fod yn anodd camu’n ôl ac ystyried y nifer o ffyrdd y gellir cynhyrchu gwaith da sydd y tu hwnt i obsesiwn ar waith caled yn unig.

Yn Fy Nhîm Cymorth, ceisiwn ymarfer ffordd o fod sy’n dweud ‘ie’ i dderbyn beth bynnag sy’n digwydd. Er enghraifft, pan gyrhaeddwn derfynau’r hyn y gall gwaith caled ei gynhyrchu, neu pan fyddwn yn cael ein cyfyngu gan rai o’r anfanteision o ddibynnu ar waith caled yn unig, yn lle diraddio’n hunain, ceisiwn ddweud ‘ie, iawn, mae hyn yn digwydd ‘… a…’ beth arall allwn ni’i wneud i sicrhau gwaith da o hyd?’. Efallai y gallai hwn fod yn gwestiwn defnyddiol i chi hefyd?

Jen & Jael